5805406
[](
)
با افزایش شاخصهای آلودگی هوا در کلانشهرها، بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن با چالشهای جدیتری مواجه شدهاند. یک فلوشیپ اندوسکوپی بینی و سینوس تاکید کرده است که مراقبتهای روزانه برای این بیماران در روزهای ناسالم ضروری است تا از تشدید علائم سینوزیت جلوگیری شود. آلایندههای موجود در هوا نه تنها سلامت عمومی را به خطر میاندازند، بلکه به طور خاص میتوانند باعث التهاب و اختلال در عملکرد طبیعی سینوسها شوند.
نقش آلودگی هوا در تحریک سینوزیت مزمن
شهره نوروزی، فلوشیپ اندوسکوپی بینی و سینوس، با اشاره به اینکه آلودگی هوا یکی از بزرگترین معضلات کنونی کشور است، بیان داشت که افراد دارای بیماریهای زمینهای مانند سینوزیت مزمن، آسم یا آلرژی، بیشتر از سایرین در معرض خطر تشدید علائم قرار دارند و باید از حضور غیرضروری در فضاهای باز اجتناب کنند. ذرات معلق و آلایندههای موجود در هوا به عنوان عوامل تحریککننده قوی برای دستگاه تنفسی عمل میکنند.
این ذرات با ورود به مجاری تنفسی، موجب التهاب شدید در مخاط بینی و سینوسها میشوند. این التهاب به نوبه خود میتواند مسیرهای طبیعی تخلیه ترشحات سینوسی را مسدود کند، که نتیجه آن بروز یا تشدید علائمی چون سردرد، آبریزش بینی، ترشحات پشت حلق و گرفتگی بینی است. سینوسها حفرههای توخالی در اطراف بینی هستند که به طور طبیعی ترشحات مخاطی را به بینی و حلق تخلیه میکنند. هرگونه انسداد یا التهاب در این مسیرها میتواند به علائم سینوزیت منجر شود.
تمایز سینوزیت حاد و مزمن و اثر آلودگیها
سینوزیت به معنای التهاب در مجاری تنفسی داخلی بینی و سینوسها است. شایعترین عامل سینوزیت حاد، سرماخوردگیهای ویروسی ساده است که معمولاً با علائم کوتاهمدت همراه است. اما سینوزیت مزمن، وضعیتی متفاوت و طولانیمدت است که علائم آن بیش از ۱۲ هفته ادامه مییابد. این علائم شامل گرفتگی بینی مداوم، ترشحات پشت حلق، سردردهای مکرر (بهویژه در نواحی چشم و پیشانی) و احساس فشار در صورت است.
نوروزی تصریح کرد که رینوسینوزیت مزمن، اگرچه مستقیماً با محرکهای بیرونی ایجاد نمیشود، اما در مواجهه با آلایندههای هوا به شدت تشدید میشود. بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن در روزهای آلوده اغلب با شکایت از سردردهای شدید، افزایش التهاب، ترشحات عفونی و حتی بروز عفونت حاد سینوسی (Exacerbation) به مراکز درمانی مراجعه میکنند. ذرات آلاینده با افزایش ضخامت غشاهای سینوسی و تنگ کردن دهانه سینوسها، مانع خروج طبیعی ترشحات شده و زمینه را برای رشد باکتری و قارچ و عفونتهای ثانویه فراهم میکنند.
راهکارهای حیاتی برای مقابله با تشدید سینوزیت در هوای آلوده
متخصصان توصیه میکنند که بیماران سینوزیتی و حتی افراد سالم برای کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا، نکات بهداشتی و پیشگیرانه را جدی بگیرند:
کاهش مواجهه: تا حد امکان از حضور غیرضروری در فضاهای باز، بهویژه در ساعات اوج آلودگی، خودداری شود.
استفاده از ماسک: در صورت اجبار به حضور در فضای باز، استفاده از ماسکهای استاندارد مانند N95 میتواند به جلوگیری از ورود بخش عمدهای از آلایندهها به دستگاه تنفسی کمک کند.
شستوشوی بینی: شستوشوی منظم بینی با سرم نمکی یا محلولهای شستوشوی بینی، به پاکسازی مجاری تنفسی از آلایندهها و کاهش التهاب کمک شایانی میکند.
تغذیه سالم: مصرف روزانه یک تا دو لیوان شیر به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی میتواند در کاهش اثرات آلایندهها مؤثر باشد.
علاوه بر این، نوروزی به یک شکایت رایج در این روزها اشاره کرد: احساس گیر کردن لقمه در گلو یا فشار و خفگی در ناحیه گردن. اگرچه آلودگی هوا میتواند این علائم را تشدید کند، اما در بسیاری از موارد علت اصلی افزایش ترشح اسید معده یا رفلاکس پنهان است که با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی ارتباط مستقیم دارد. مصرف فستفود، غذاهای پرادویه و وعدههای غذایی دیرهنگام، همگی میتوانند به افزایش اسید معده و التهاب مزمن حلق منجر شوند.
اهمیت کنترل رفلاکس معده و سبک زندگی سالم
اصلاح الگوی مصرف غذایی در جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است. پرهیز از غذاهای ناسالم و رعایت فاصله مناسب بین آخرین وعده غذایی و زمان خواب، میتواند به کنترل رفلاکس معده و کاهش علائم مرتبط با آن کمک کند. با توجه به ارتباط تنگاتنگ سلامت تنفسی و گوارشی، مدیریت هر دو عامل در بهبود کیفیت زندگی بیماران سینوزیت مزمن در روزهای آلوده نقش کلیدی دارد. رعایت این توصیهها نه تنها به پیشگیری از تشدید سینوزیت مزمن کمک میکند، بلکه میتواند از بروز سایر عفونتهای تنفسی و عوارض جدیتر آلودگی هوا بر سلامت عمومی نیز بکاهد.
مطالب مرتبط
- تهران در چنگال آلودگی شدید: هوای پایتخت برای تمام ساکنان ناسالم اعلام شد
- کاهش محسوس بارندگی در شاهرود مدیریت منابع آب را به چالش کشید و راهکارهای نوین را حیاتی ساخت
- کیفیت هوای تهران همچنان ناسالم برای گروههای حساس؛ پایتخت در وضعیت نارنجی ماند
- آلودگی هوا جان دهها هزار ایرانی را گرفت: بحرانی پنهان با ابعاد اقتصادی و بهداشتی گسترده
About the Author
