63648595
در دنیای امروز که سرعت تغییرات تکنولوژیک و نیازهای بازار کار بیوقفه در حال دگرگونی است، ارزش صرف داشتن مدرک دانشگاهی کمرنگ شده و تخصص و مهارت عملاً به اهرمی کلیدی برای موفقیت شغلی تبدیل شده است. این دیدگاه محوری، از زبان یکی از بنیانگذاران رشته کامپیوتر در دانشگاه زنجان، دکتر مجید مقدادی، مطرح میشود که با بیش از دو دهه تجربه، شاهد تحولات عمیق در نظام آموزشی و بازار کار بوده است.
مسیر پرتحول رشته کامپیوتر: از کاردانی تا هوش مصنوعی
دکتر مجید مقدادی، عضو هیات علمی دانشگاه زنجان، روایتگر مسیری طولانی و پربار در توسعه رشته کامپیوتر در این دانشگاه است. او که فعالیت خود را از سال ۱۳۷۴ با پیوستن به دانشگاه زنجان آغاز کرده، نقش محوری در تأسیس و توسعه رشتههای کامپیوتر داشته است. این مسیر از راهاندازی رشته کاردانی کامپیوتر در سال ۱۳۷۵ آغاز شد و به تدریج با افزایش اعضای هیات علمی و نیازسنجی، به تأسیس مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد نرمافزار و دکتری هوش مصنوعی انجامید. اکنون، با تلاش برای راهاندازی کارشناسی ارشد هوش مصنوعی، چرخه آموزشی این حوزه در دانشگاه زنجان رو به کمال است. این سیر تحول نشان میدهد که چگونه یک دانشگاه برای حفظ پویایی و پاسخگویی به نیازهای جامعه و صنعت، همواره در پی ارتقای سطح تخصص و مهارت فارغالتحصیلان خود بوده است.
دوران مدرکگرایی به سر آمد: تخصص و مهارت، رمز موفقیت در بازار کار امروز
یکی از مهمترین نکات تأکید شده توسط این استاد پیشکسوت، تغییر ماهیت بازار کار و اهمیت تخصص و مهارت عملی است. وی تصریح میکند که برخلاف گذشته که مدرک دانشگاهی تقریباً تضمینکننده شغل بود، امروزه جذب نیروی کار عمدتاً در شرکتهای خصوصی انجام میشود و معیار اصلی، تواناییهای عملی و تخصصی فرد است. بازار کار رشته کامپیوتر، با وجود فراز و نشیبها، اکنون در اوج رونق قرار دارد و فارغالتحصیلان متخصص این حوزه از بالاترین درآمدها برخوردارند.
این تحول نه تنها در ایران، بلکه در مقیاس جهانی نیز مشهود است. افزایش هزینههای نیروی انسانی در کشورهای توسعهیافته و گرایش شرکتها به اتوماسیون و سیستمهای هوشمند، تقاضا برای تخصص و مهارت در حوزههای نرمافزار و هوش مصنوعی را به شدت افزایش داده است. این امر، نشاندهنده یک تغییر پارادایم از "مدرکمحوری" به "مهارتمحوری" است که دانشجویان و نظام آموزشی باید خود را با آن تطبیق دهند.
چالشهای هوش مصنوعی و لزوم درک عمیق در مسیر کسب تخصص
با ظهور و گسترش ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، شیوه یادگیری و انجام پروژهها دچار تغییرات چشمگیری شده است. دکتر مقدادی با اشاره به این موضوع، هشدار میدهد که اتکای صرف دانشجویان به ابزارهایی مانند هوش مصنوعی میتواند به عدم درک عمیق منطق و پشت صحنه کارها منجر شود. در حالی که استفاده از ابزارهای نوین فینفسه مثبت است، اما تنها در صورتی سودمند خواهد بود که دانشجو به چگونگی عملکرد آنها اشراف داشته باشد و توانایی حل مسئله را بدون تکیه کامل بر این ابزارها حفظ کند. این نکته، بر اهمیت توسعه تخصص و مهارتهای بنیادین و تفکر انتقادی در کنار آشنایی با فناوریهای روز تأکید میکند. اساتید باید تمرینهایی طراحی کنند که دانشجویان را مجبور به درگیر شدن با فرآیند یادگیری و درک کامل مفاهیم کند، نه صرفاً ارائه خروجی صحیح.
نظام آموزشی آیندهنگر: تقاضامحوری و پویایی در پرورش تخصص
دکتر مقدادی با نگاهی تحلیلی به نظام آموزشی، خواستار یک رویکرد تقاضامحور است. وی معتقد است سرفصلهای درسی باید بر اساس نیازهای واقعی بازار کار تدوین و بهروز شوند تا فارغالتحصیلان با تخصص و مهارتهای مورد نیاز صنعت وارد بازار شوند. رشته کامپیوتر به دلیل پویایی بالای خود، نیازمند بازنگری و بهروزرسانی مداوم سرفصلهاست که در دانشگاه زنجان نیز این امر در حال انجام است. این نگرش، لزوم هماهنگی بین دانشگاه و صنعت را برای تربیت نیروی انسانی کارآمد و متخصص بیش از پیش برجسته میکند.
وی در ادامه توصیههایی کاربردی برای ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری ارائه میدهد:
برای اساتید تازهکار: درک نسل جدید دانشجو که با گذشته متفاوت است و شناخت نیازها و دغدغههای آنها برای ایجاد ارتباط مؤثر.
برای دانشجویان: عدم اتکا به ابزارها و در اختیار گرفتن آنها، نه اینکه ابزارها دانشجویان را هدایت کنند. کسب تخصص واقعی زمانی است که فرد حتی بدون ابزار نیز قادر به حل مسئله باشد.
ارزیابی دانشجویان نباید صرفاً بر اساس معدل بالا صورت گیرد؛ زیرا خلاقیت و استعداد واقعی گاهی در نمرات کمتر نیز خود را نشان میدهد. در نظر گرفتن شرایط فردی و استعدادهای نهفته، امری حیاتی در تشخیص تخصص و مهارتهای بالقوه است.
فضای پاک و انسانی دانشگاه و عدم وجود روابط ناسالم، انگیزهای قوی برای ماندگاری و خدمت در این محیط علمی است، جایی که شخصیت و تخصص در فضایی سالم رشد مییابد.
در نهایت، تأکید بر تخصص و مهارت نه تنها راهگشای فردی برای موفقیت شغلی است، بلکه به پویایی اقتصاد و پیشرفت جامعه نیز کمک شایانی میکند. نظام آموزشی، دانشجویان و صنعت همگی باید در این راستا همافزایی داشته باشند تا ایران نیز بتواند در عرصه جهانی، نیروی متخصص و خلاق خود را به میدان آورد.
مطالب مرتبط
- تصویری که دانشآموزان از مدرسه خوب ترسیم میکنند: رشد، خلاقیت و آمادگی برای زندگی
- نماینده شازند بر ضرورت همافزایی جهاددانشگاهی و مجلس برای توسعه استان مرکزی تأکید کرد
- نسل آگاه دانشآموزان زنجان در برابر تحریف واقعیتها ایستادگی میکند
- ساخت ۱۰۰ مدرسه جدید در سایتهای مسکن ملی جنوب سیستان و بلوچستان آغاز شد
About the Author
