فرصت‌ها و چالش‌های کشت پسته در همدان
ظرفیت بالای کشت پسته در همدان
پسته به عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی ایران، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در استان همدان پیدا کرده است. شرایط اقلیمی کوهپایه‌ای و خشک این استان، به‌ویژه در شهرستان‌های جنوبی مانند نهاوند و ملایر، زمینه مناسبی برای توسعه کشت پسته در همدان فراهم کرده است. با وجود این ظرفیت، تولید پسته در همدان هنوز در مقایسه با استان‌های پسته‌خیز کشور در مقیاس محدودتری انجام می‌شود.
نبود صنایع تبدیلی و خام‌فروشی پسته
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پسته‌کاران همدان، نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی است. بسیاری از باغداران ناچارند محصول خود را به صورت خام و تر به استان‌های دیگر بفروشند. این موضوع علاوه بر کاهش سودآوری، مانع ایجاد ارزش افزوده و اشتغال پایدار در استان می‌شود. کارشناسان معتقدند ایجاد صنایع فرآوری پسته در همدان می‌تواند:
- از خام‌فروشی جلوگیری کند.
- فرصت‌های شغلی جدید ایجاد نماید.
- ارزش اقتصادی محصول را چند برابر سازد.
تجربه باغداران و تغییر الگوی کشت
باغداران همدانی می‌گویند پسته نسبت به بسیاری از محصولات کشاورزی دیگر کم‌آب‌برتر و اقتصادی‌تر است. تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر نیز موجب شده بسیاری از کشاورزان به سمت تغییر الگوی کشت و روی آوردن به پسته حرکت کنند. برخی از باغداران که در گذشته نسبت به موفقیت این محصول تردید داشتند، امروز خود به توسعه باغات پسته روی آورده‌اند.
نقش آموزش و حمایت‌های دولتی
کارشناسان جهاد کشاورزی تأکید دارند که توسعه باغات پسته نیازمند آموزش‌های ترویجی و مشاوره تخصصی است. همچنین دولت برای حمایت از این کشت، یارانه‌هایی از جمله پرداخت ۸۰ درصد هزینه پیوند و یارانه خرید نهال را در نظر گرفته است. این حمایت‌ها می‌تواند انگیزه باغداران را برای توسعه باغات پسته افزایش دهد.
آمار تولید و سطح زیر کشت پسته در همدان
طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان، سطح زیر کشت باغات پسته همدان به بیش از ۴۰۰ هکتار رسیده که حدود ۷۶ هکتار آن بارور است. پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۴۰ تُن پسته از باغات بارور استان برداشت شود؛ رقمی که برای نخستین بار در تاریخ کشاورزی همدان ثبت خواهد شد. شهرستان نهاوند با ۱۶۲ هکتار باغ پسته رتبه نخست استان را دارد و پس از آن ملایر و تویسرکان در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
لزوم سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی پسته
کارشناسان و باغداران همدان بر این باورند که آینده کشت پسته در استان روشن است، اما تحقق این ظرفیت نیازمند سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و بسته‌بندی است. فرآوری پسته در قالب محصولاتی مانند مغز، پودر، خلال، پسته طعم‌دار، کره و فرآورده‌های شیرینی و بستنی می‌تواند علاوه بر افزایش ارزش افزوده، به توسعه صادرات و تقویت برند ملی پسته همدان کمک کند.
جمع‌بندی
کشت پسته در همدان با توجه به شرایط اقلیمی و اقتصادی، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تغییر الگوی کشت و مقابله با بحران آب است. با این حال، نبود صنایع تبدیلی و خام‌فروشی همچنان بزرگ‌ترین مانع توسعه این محصول استراتژیک در استان به شمار می‌رود. اگر حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه تقویت شود، پسته همدان می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم تولید و صادرات کشور تبدیل شود.
About the Author
