در اجلاس دفاعی پراگ، مارک روته، دبیرکل ناتو، با نگاهی تیزبین به روندهای نظامی جهانی، از آمادگی چین، ایران و کره‌شمالی برای یک «رویارویی بلندمدت» سخن گفت. او افزایش بی‌سابقه تولید دفاعی این سه کشور را نه به‌صورت انفرادی که در قالب همکاری‌های صنعتی توصیف کرد و تأکید کرد که این اتحادهای نوپا توان طرف‌های غربی را در حوزه‌های مختلف تضعیف می‌کند.
از نگاه روته، کشتی‌سازی چین در حال پیشی‌گرفتن از نیروی دریایی ایالات متحده و متحدان اروپایی آن است، روندی که تا پیش از این بی‌سابقه بود و اکنون نگرانی از خالی‌ماندن میدان در آب‌های آزاد را به همراه دارد. تولید گسترده حامل‌های زرهی، تانک و پهپادهای رزمی در کنار تسریع در توسعه شبکه‌های سایبری و فضایی، چین را به هابی تبدیل کرده است که باید مقابل آن تدابیر تازه‌ای اتخاذ شود.
هند-اقیانوسیه؛ مرزی برای ماده پنجم
در سطح حقوقی و پیمانی، روته روشن کرد که ناتو قصد ندارد بند دفاع جمعی (ماده 5) را فراتر از اروپا و آمریکای شمالی—به‌ویژه در منطقه هند و اقیانوسیه—گسترش دهد. این تصمیم نشان می‌دهد که اتحاد نظامی غرب، با وجود نگرانی از تهدیدهای رو به گسترش در آسیا، برای تعهدات دوجانبه یا چندجانبه در آن سوی فراتر از حوزه سنتی خود نقشه‌ای متفاوت در سر دارد.
فراخوان پنج برابر کردن پدافند هوایی و موشکی
در بخش دیگری از سخنانش، دبیرکل ناتو خواستار افزایش محسوس توان دفاع هوایی و سامانه‌های موشکی اعضای این پیمان شد. او بر این باور است که در چشم‌انداز جدید تهدیدها، اعداد و آمار صرف—چه در تعداد تانک‌ها و خودروی زرهی و چه در حجم گلوله‌های توپخانه—کفايت نمی‌کند و باید:
- زنجیره تأمین این تجهیزات به‌گونه‌ای بازسازی شود که پاسخ‌گویی در هر نقطه جغرافیایی با کمترین تأخیر ممکن باشد
- ظرفیت‌های بومی‌سازی فناوری‌های پدافندی در اروپا و آمریکای شمالی تا سطح معقولی ارتقا یابد تا شکاف تولید با کشورهای رقیب پوشش داده شود
استقلال اوکراین در تصمیم‌گیری‌های کلان
یکی از نکات برجسته اجلاس، تأکید روته بر حق اوکراین برای انتخاب نیروهای ضامن امنیتی خود بود. او به روشنی اعلام کرد که هیچ قدرت خارجی—از جمله روسیه—نباید در این تصمیم‌گیری دخالت یا حق وتو داشته باشد. این موضع، فصل جدیدی را در گفت‌وگوهای آتی درباره پیمان‌های صلح احتمالی و ضمانت‌های امنیتی رقم می‌زند.
اجلاس پراگ نشانه‌ای است از تغییر توازن قوا در عرصه بین‌الملل و فراخوانی صریح ناتو برای بازتعریف ساختارها و پیمان‌های دفاعی. اکنون کشورهای عضو این پیمان با چالشی تازه روبه‌رو هستند تا علاوه بر افزایش کمّی تجهیزات، بر توان بومی‌سازی صنعتی و حفظ استقلال تصمیم‌گیری کشورهایی مانند اوکراین نیز تمرکز کنند. آینده امنیت جهانی بیش از هر زمان دیگری به سرعت تطبیق با این الزامات وابسته است.
