پیشبینی کاهش ۱۰ درصدی برداشت مرکبات در کهگیلویه و بویراحمد
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد از پیشبینی کاهش حدود ۱۰ درصدی برداشت مرکبات خبر داد؛ کاهش برداشت مرکبات که بهعلت خشکسالی، سرمازدگی و تنشهای دمایی رخ داده، میتواند بازار داخلی و زنجیره تأمین استان را در فصل برداشت متاثر کند.
وضعیت تولید و آمار برداشت مرکبات
برداشت مرکبات در استان کهگیلویه و بویراحمد هر سال از اوایل شهریور آغاز و تا اواخر بهمن ادامه دارد؛ سال گذشته تولید مرکبات استان برابر ۸۸ هزار تن ثبت شد و امسال پیشبینی میشود برداشت مرکبات به حدود ۷۹ هزار تن کاهش یابد. سطح زیرکشت مرکبات استان ۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار اعلام شده که از این میزان ۸۸۰۰ هکتار بارور و ۲۷۰۰ هکتار غیربارور است؛ محصولات اصلی شامل پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، لیمو شیرین و نارنج هستند و بیشترین سطوح به ترتیب به لیمو ترش، پرتقال و نارنگی اختصاص دارد.

پیامدهای کاهش برداشت مرکبات برای کشاورزان و بازار
کاهش برداشت مرکبات بهمعنای کاهش عرضه در بازارهای محلی و بیناستانی است؛ استانهای هدف بازار مرکبات مانند اصفهان، بوشهر، فارس و خوزستان معمولاً از تولیدات این استان تامین میشوند و کاهش برداشت مرکبات میتواند به افزایش نوسان قیمتی و فشار بر درآمد باغداران منجر شود. همزمان افزایش هزینههای تولید و برداشت که باغداران آن را دغدغه اصلی خود اعلام کردهاند، ترکیب فشار مالی را تشدید میکند.
مشکلات ساختاری که کاهش برداشت مرکبات را تشدید کرده است
باغداران استان مشکلات متعددی را اعلام کردهاند که شدت کاهش برداشت مرکبات را تشدید میکند: نبود کارخانههای فرآوری در شهرستانها، افزایش هزینه تولید و برداشت، و فقدان بستههای حمایتی هدفمند از سوی دولت برای زمان برداشت. عدم وجود ظرفیت فرآوری محلی، سبب میشود امکان ذخیرهسازی مازاد محصول یا تبدیل به فرآوردههای باارزش افزوده (کنسانتره، آبمیوه صنعتی، مرکبات خشک) محدود باشد و فشار عرضه در زمان برداشت بیشتر احساس شود.
پیشنهادهای عملی برای کاهش آثار کاهش برداشت مرکبات
- توسعه واحدهای فرآوری و سردخانههای منطقهای تا ظرفیت جذب نوسانات تولید و افزایش ارزش افزوده برداشت مرکبات فراهم شود؛
- اجرای طرحهای راهبردی آبیاری و مدیریت استرس آب و سرما در باغات شامل آبیاری قطرهای هدفمند، پوششهای محافظ یخ و انتخاب ارقام مقاومتر تا خسارتهای ناشی از خشکسالی و سرمازدگی در سالهای آینده کاهش یابد.
وضعیت قیمت و نکات مورد توجه کشاورزان
قیمت فروش لیموترش در باغ با توجه به رقم و کیفیت بین ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان اعلام شده است؛ با این حال قیمت نهایی برای کشاورزان بستگی به زمان برداشت، هزینههای حملونقل، و وجود خریداران صنعتی یا واحدهای بستهبندی محلی دارد. پیشنهاد میشود سازمانهای حمایتی و تعاونیهای تولیدی سازوکارهای قراردادی پیشفروش و تسهیلات برداشت را تقویت کنند تا درآمد پایدارتری برای باغداران در فصل برداشت مرکبات فراهم آید.
جمعبندی
کاهش پیشبینیشده ۱۰ درصدی برداشت مرکبات در کهگیلویه و بویراحمد نشاندهنده تأثیر تنشهای اقلیمی و کمبود زیرساختهای فرآوری است. برای مهار آثار این کاهش برداشت مرکبات، نیاز به تدابیر میانمدت و بلندمدت شامل سرمایهگذاری در فرآوری و سردخانه، ارتقای شیوههای آبیاری و حمایتهای قیمتی و اعتباری برای باغداران هست تا تابآوری تولید مرکبات در استان افزایش یابد و درآمد کشاورزان پایدار بماند.






