بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وضعیت کیفی هوای پایتخت در حال حاضر (صبح پانزدهم اردیبهشت ماه) در شرایط “قابل قبول” قرار دارد. این بهبود نسبی در حالی رقم می‌خورد که هوای تهران در ۲۴ ساعت گذشته با شاخص میانگین ۱۱۰ برای آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون، در وضعیت “ناسالم برای گروه‌های حساس” قرار داشت.
در حال حاضر، آلاینده شاخص هوای تهران همچنان “ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون” است، اما میانگین غلظت آن به ۶۸ رسیده که نشان‌دهنده کاهش میزان این آلاینده و قرار گرفتن کیفیت هوا در محدوده قابل قبول است. این وضعیت به آن معناست که اگرچه افراد حساس مانند کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی ممکن است همچنان علائمی را تجربه کنند، اما کیفیت هوا برای عموم شهروندان در شرایط مناسب‌تری قرار دارد.
با نگاهی به آمار کیفیت هوای تهران از ابتدای سال جاری تاکنون، مشاهده می‌شود که پایتخت‌نشینان ۶ روز هوای پاک، ۳۴ روز هوای قابل قبول یا متوسط و ۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که در مجموع، کیفیت هوای تهران در سال جاری بیشتر روزها در محدوده قابل قبول بوده است، اما همچنان نیازمند تلاش‌های مستمر برای کاهش آلودگی هوا و بهبود پایدار کیفیت آن هستیم.
لازم به ذکر است که شاخص کیفیت هوا (AQI) به عنوان یک معیار استاندارد برای سنجش میزان آلاینده‌های موجود در هوا و تعیین سطح سلامت آن برای گروه‌های مختلف جمعیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص بر اساس غلظت آلاینده‌های اصلی نظیر ذرات معلق (PM2.5 و PM10)، گازهای دی‌اکسید گوگرد (SO2)، دی‌اکسید نیتروژن (NO2)، منوکسید کربن (CO) و ازون (O3) محاسبه و در شش دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شود:
- ۰ تا ۵۰: پاک (سبز) – هوا در این شرایط برای همه افراد سالم و لذت‌بخش است.
- ۵۱ تا ۱۰۰: قابل قبول یا متوسط (زرد) – کیفیت هوا به طور کلی قابل قبول است، اما برخی افراد حساس ممکن است علائم جزئی را تجربه کنند.
- ۱۰۱ تا ۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) – افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز خودداری کنند.
- ۱۵۱ تا ۲۰۰: ناسالم (قرمز) – همه افراد ممکن است اثرات نامطلوب بر سلامتی را تجربه کنند و گروه‌های حساس باید از هرگونه فعالیت در فضای باز اجتناب کنند.
- ۲۰۱ تا ۳۰۰: بسیار ناسالم (بنفش) – هشدار سلامت برای همه افراد؛ افراد باید از هرگونه فعالیت در فضای باز خودداری کنند.
- ۳۰۱ تا ۵۰۰: خطرناک (قهوه‌ای) – وضعیت اضطراری؛ همه افراد در معرض خطر جدی اثرات سلامتی قرار دارند و باید از قرار گرفتن در فضای باز اجتناب کنند.
بهبود نسبی کیفیت هوای امروز تهران، اگرچه خبر خوبی برای شهروندان است، اما نباید از یاد برد که آلودگی هوا همچنان یکی از چالش‌های مهم زیست‌محیطی در کلانشهری مانند تهران به شمار می‌رود. تداوم این وضعیت مطلوب نیازمند همکاری همه‌جانبه شهروندان در استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، کاهش تردد خودروهای شخصی، مدیریت مصرف انرژی و حمایت از سیاست‌های کاهش آلودگی هوا است. همچنین، نهادهای مسئول نیز باید با اجرای دقیق برنامه‌های کنترل آلودگی و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل پاک، در جهت بهبود پایدار کیفیت هوای پایتخت گام بردارند.